Ο Συμεών Αυξέντης συνέχισε
την αγιογραφική παράδοση του ναού του Αρχαγγέλου στον Πεδουλά της Λευκωσίας
(1475), ακολουθώντας τη Μακεδονική Σχολή. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η
αγιογράφηση (1511) της εκκλησίας του Αρχαγγέλου Ποδίθου Κακοπετριάς.
Σ’ αυτόν
οφείλονται δύο μεγάλα χρονολογημένα τοιχογραφικά σύνολα στην περιοχή Γαλάτας
της Κύπρου, στον Αγιο Σωζόμενο (1513) και στο παρεκκλήσι του Αρχαγγέλου, που
ήταν αφιερωμένο άλλοτε στην Παναγία, (1514), ενώ του αποδίδονται και οι
τοιχογραφίες στην Αγία Παρασκευή (1514) και στον ναό του Τιμίου Προδρόμου.
Εικόνα της
Madre della Consolazione, που περιβάλλεται από τους κορυφαίους των αποστόλων,
τους ευαγγελιστές, αγίους, καθώς και δύο δωρητές, προέρχεται από την εκκλησία
της Παναγίας Ελεούσας στη Ζανατζιά, στα βόρεια της Λεμεσού. Τον δωρητή
συνοδεύει η εξής επιγραφή:
AEH/CHC
ΤΟΥ Ι ΔΟΥΛΟΥ Ι ΤΟΥ Θ(ΕΟ)Υ ΙΜΑΝΟΕΛΙ Τ(Ε)ΖΗΠΛΕΤ 1510.
Η
χρονολογία είναι πολύτιμη και καθορίζει τα πλαίσια της έρευνας μεταξύ δύο ζωγράφων
που εργάστηκαν στην Κύπρο αμέσως πριν και αμέσως μετά το 1500. Του Φίλιππου
Γουλ και του Συμεών Αυξέντη. H μελέτη της εικονογραφίας εντάσσει την εικόνα στο
καλλιτεχνικό ρεύμα που ακολουθεί τη δράση του Φιλίππου Γουλ, αλλά και
προαναγγέλλει σχήματα που χρησιμοποιεί ο Αυξέντης στις εκκλησίες που αναφέραμε.
Η μελέτη της τεχνοτροπίας προσεγγίζει την εικόνα της Ζανατζιάς στο έργο του Αυξέντη,
στον οποίο και την αποδίδουμε.
Τον Συμεών
Αυξέντη τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα από τις τοιχογραφίες του στις εκκλησίες της
Γαλατάς, καθώς και στις εκκλησίες της Αγίας Μαρίνας στον Ψεματισμένο και της
Παναγίας του Κάμπου στη Χοιροκοιτία όπου υπογράφει μόνο με το όνομα του:
Συμεών. Προτείνουμε επίσης εδώ για πρώτη φορά να του αποδοθούν και οι τοιχογραφίες
στην εκκλησία της Παναγίας στην Ερημη.
Η εικόνα
από τη Ζανατζιά είναι το πρώτο φορητό έργο που αποδίδεται στον Συμεών Αυξέντη.
Στέλλα Frigerio-Ζενιου
Ναός του
Αγίου Σωζόμενου στη Γαλάτα
 Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος, τοιχ. Ναός Αγίου Σωζομένου, Γαλάτα |
 |
Ο Ιωσήφ
παραλαμβάνει την Παναγία, τοιχ. Ναός Αγίου Σωζομένου, Γαλάτα
|
Οι
τοιχογραφίες του ναού είναι από τα πρωιμότερα έργα του ζωγράφου Συμεών Αυξέντη.
Πρόκειται για έναν εκλεκτικό ζωγράφο, με ανομοιογένεια στην τεχνοτροπική
απόδοση των μορφών, καθώς δεν μπορεί να αποδώσει αρμονικά τις δυτικές επιρροές
που δέχεται. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του ζωγράφου, είναι η θερμή κόκκινη ώχρα
που χρησιμοποιεί στα πρόσωπα των μορφών. Ο διάκοσμος του ναού είναι γενικά
καλής ποιότητας και οι τοιχογραφίες διατηρούνται σε καλή κατάσταση, με
ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις.
 |
| Ο Όσιος Σωζόμενος |
Οι
περισσότερες τοιχογραφίες εκτελέστηκαν από τον καλλιτέχνη Συμεών Αυξέντη ο
οποίος συνέθεσε αριθμό κύκλων (Ο Βίος του Χριστού, απόκρυφο κύκλο του Βίου της
Παναγίας, τον κύκλο του Αγίου Γεωργίου) με πολλά πορτραίτα οσίων ανδρών και
γυναικών.
Η
τεχνοτροπία του Αυξέντη είναι πολύ κοντά στη βυζαντινή παράδοση αναφορικά με
τους εικονογραφικούς τύπους και την τεχνική του, όπως φαίνεται στα πορτραίτα
στρατιωτικών Αγίων (Γεώργιος, Νέστωρ, Δημήτριος) που είναι κοντά στα βυζαντινά
πρότυπα αλλά εκτελεσμένα με κομψότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο καλλιτέχνης
φαίνεται να εμπνεύστηκε από δυτικά πρότυπα, όπως φαίνεται για παράδειγμα στη σκηνή
της Ανάστασης, όπου ο Χριστός εγκαταλείπει την άδεια σαρκοφάγο η οποία
φρουρείται από στρατιώτες που έχουν αποκοιμηθεί. Ωστόσο, ο Αυξέντης παρέμεινε
πιστός στην παράδοση της βυζαντινής εκκλησίας, δοξάζοντας την ιστορία της με
αναπαράσταση των πρώτων εφτά Οικουμενικών Συνόδων και το Θρίαμβο της Ορθοδοξίας
στον εξωνάρθηκα στο βόρειο τοίχο.
 Άγιος Ηρακλείδιος 1513-14 |
Ναός
Αρχαγγέλου στην Γαλάτα
 |
Δέηση,
τοιχογραφία (στο κάτω μέρος οι δωρητές και η κτητορική επιγραφή), Εκκλησία
Αρχαγγέλου,
Γαλάτα
|
Η εκκλησία
του Αρχαγγέλου, γνωστή και ως Παναγία Θεοτόκος, κοσμήθηκε και αυτή από το
ζωγράφο Συμεών Αυξέντη το 1514, δηλαδή ένα χρόνο μετά την εκκλησία του Αγίου
Σωζόμενου.
Οι τοίχοι
είναι όλοι καλυμμένοι με τοιχογραφίες του 1514, σύμφωνα με την κτητορική
επιγραφή:
« +
ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΘΗ Ο ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ ΔΙΑ
ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΜΙΣΕΡ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΥΟΥ ΑΥΤΟΥ ΛΟΕΙΖΑΣ. ΚΑΙ
ΜΑΚΑΡΙΣΑΤΕ ΑΥΤΟΥΣ ΑΜΗΝ. ΚΑΙ ΑΝΗΣΤΟΡΗΘΙ ΔΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΟΥ ΜΗΣΕΡ ΠΟΛΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑ ΚΑΙ
ΤΗΣ ΣΥΜΒΙΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΑΝΤΕΛΕΝΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΚΝΟ (Ν) ΑΥΤΟΥΣ. ΕΥΧΕΣΤΕ ΑΥΤΟΥΣ ΔΙΑ ΤΟΝ
ΚΥΡΙΟΝ. ΕΤΕΛΗΟΘΗ ΑΥΤΗ ΖΟΓΡΑΦΙΑ ΕΙ ΣΤΑΣ 1Ζ ΓΕΝΝΑΡΙΟΥ. ΑΦΙΔ (1514)
ΧΕΙΡ
ΣΥΜΕΩΝ ΑΞΕΝΤΗΣ »
Στο βόρειο
τοίχο εικονίζεται η Δέηση με τους δωρητές και την πιο πάνω κτητορική επιγραφή.
Στη μέση κάθεται ο Χριστός σε θρόνο. Εκατέρωθεν Του εικονίζονται η Παναγία και
ο Ιωάννης ο Πρόδρομος σε στάση δέησης. Η Θεοτόκος με το δεξί χέρι δείχνει το
δωρητή που προσφέρει το ομοίωμα του ναού που εικονίζεται κάτω από τη Δέηση με
την οικογένεια του. Κάτω από τα πόδια του Χριστού βρίσκεται η κτητορική
επιγραφή σε εφτά γραμμές.
Ναός Τιμίου
Προδρόμου
Οι
τοιχογραφίες που βρίσκονται στο Ιερό και στο τέμπλο του ναού είναι έργο του Αυξέντη
και έγιναν περί το 1510.
Παραπομπές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου